Para os alumnos, sempre mereceu un sobresaínte

O de 1950 foi un ano especial para a miña promoción do antigo Instituto Masculino da rúa de san Marcos, onde se cursaban os sete anos de bacharelato que nos permitían, mediante a sonada reválida de Santiago, obter o acceso directo para cursar estudos universitarios. Por un lado, e sendo os maiores do Instituto, tocounos o traslado á zona do parque e inauguramos o novo Instituto da Avenida Rodríguez Mourelo. Por outro, e sen ser moi conscientes do que posteriormente  supoñería para nós, tiñamos novo profesor de historia, don Antonio Fraguas Fraguas.

O profesor Fraguas veu completar un elenco de grandes docentes que impartían no noso centro, sen embargo a súa forma de ensinar supuxo un aire novo no ríxido ensino que se practicaba naqueles tempos, á que non estábamos afeitos. A súa empatía e a súa proximidade empezaron  axiña a conxeniar coas inquedanzas duns rapaces que estaban a punto de acabar o Instituto. Rápidamente, o seu bo facer nas aulas foise facendo eco en todos os centros educativos da capital e, como consecuencia disto, non había charla, conferencia ou celebración docente que tivese lugar naqueles anos no Instituto ou no Círculo das Artes, na que o aforo non estivese repleto de alumnos e non alumnos que disfrutabamos do seu maxisterio. Os que dalgunha maneira fomos testemuñas dos labores docentes do Profesor en Lugo, non puidemos máis ca ser fedatarios da súa profunda humanidade, da amenidade das súas conversas e dos grandes coñecementos e amor pola xeografía e a historia, aos que unía un profundo sentimento de amor pola terra galega.

Lembro que nós, sendo os maiores, tiñamos a clase de xeografía e historia a primeira hora da  mañá, pero ninguén chegaba tarde ou lataba as súas clases. Acabouse o de pasar lista para ver quen acudía á clase, xa que con levantar a mirada víase todos os días que non había un pupitre baleiro. Todos queriamos estar presentes e non perder nin unha sesión que simplemente remataba convertindo día tras día nunha lección maxistral. Porque o que nos contaba na clase non viña nos libros aos que estabamos acostumados; era unha forma diferente de contar a historia, o que lle daba máis veracidade, máis credibilidade, máis atractivo e que dalgunha maneira acrecentaba o  noso interese e as ganas de saber máis.

Pero a súa cercanía non só se limitaba ás clases, senón que sempre se erixía en valedor dos  alumnos no Instituto. Un grupo da nosa clase tiñamos fundado un equipo de baloncesto, o “Celeste”, un pouco á marxe da tradición deportiva daquela época, o que non sempre nos poñía as cousas doadas, e son consciente de que nel tiñamos un apoio nas nosas pequenas batallas coa dirección do centro.

A rutina das clases comezaba por chamar cada día a un alumno para dar a lección correspondente, pero ao pouco tempo de comezar xa adoitaba mandar sentar, e era entón cando empezaba a lección maxistral, que só se vería interrumpida cando soaba o timbre.

Nese momento, recollía as súas cousas, ordenaba os seus papeis, e apuntaba o resultados das nosas intervencións, supoño que para poñernos a nota. Os asistentes, por unanimidade, xa tiñamos a nosa para el: Sobresaínte.